1945-53 Αλεξανδρούπολη - Αθήνα, στη σχολή καλων τεχνών
1953-1959 μαθητεία κοντά στο Φώτη Κόντογλου
1960-76 ανακαλύπτοντας το προσωπικό ύφος
Από το 1976 και μετά
Σχέδια και μελάνια
Ο Ράλλης Κοψίδης μαθήτευσε κοντά στο Φ.Κόντογλου(1953-1959) και συνεργάστηκε μαζί του στην εικονογράφηση εκκλησιών.
Στις πρώτες φάσεις της δουλειάς του(περίπου μέχρι το 1974), αξιοποιεί στοιχεία της λαϊκής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής, και αποδίδει τα θέματα με απλοϊκό ύφος. Η μαθητεία του κοντά στον Κόντογλου υπήρξε καθοριστική χωρίς όμως ο ίδιος να ακολουθήσει πιστά τα πρότυπα και τα διδάγματα του δασκάλου του. Σημαντική θέση στην καλλιτεχνική του παραγωγή κατά την περίοδο αυτή κατέχει η χαρακτική και η εικονογράφηση.
Το Λαύριο και το Κάστρο της Λίμνης, θεαματικές ενότητες που επεξεργάστηκε σε πολλές παραλλαγές, κυριαρχούν στη δουλειά του στα μέσα της δεκαετίας του 1970, περίοδο που εντοπίζονται οι πρώτες προσπάθειες ανανέωσης και αναπροσανατολισμού της ζωγραφικής του τόσο από θεματική όσο και από τεχνική άποψη. Με αυστηρότητα, σχηματοποίηση, μικρογραφική απόδοση των λεπτομερειών και συγκρατημένη χρωματική κλίμακα, με ιδιαίτερη προτίμηση στους γαιώδεις τόνους, αποτυπώνει τα τοπία του Λαυρίου με τα βιομηχανικά κατάλοιπα-εικόνες φτώχιας, μοναξιάς και εγκατάλειψη-καθώς και απόψεις του Κάστρου της Λήμνου, όπου κεντρική μορφή είναι το μικρό παιδί με το καραβάκι, ανάμνηση της παιδικής του ηλικίας. Η ρεαλιστική καταγραφή συνδυάζεται με αντιρεαλιστικά στοιχεία, βυζαντινά και λαϊκότροπα, που σταδιακά όμως υποχωρούν μπροστά στην κατάκτηση του ιδιαίτερου εκφραστικού του ύφους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι εικόνες του αποτελούν εκφάνσεις της προσωπικής του μυθολογίας. Η ζωγραφική του παραμένει βαθιά ανθρωποκεντρική. Θεματικά επικεντρώνεται στο τοπίο και την ανθρώπινη μορφή μέσα σ’ αυτό. Παιδικές, εφηβικές και ασκητικές γεροντικές φιγούρες, γυναίκες με ρούχα εποχής-μορφές που παραπέμπουν σε αγιογραφίες και παλιές φωτογραφίες-και γυμνά προβάλλουν σε άγονα τοπία, ερημικές παραλίες, ανοιχτούς ορίζοντες ή αναδύονται πίσω από τα χαμόγελα, ερείπια κάστρων, αρχιτεκτονικά μέλη ή σωρούς από μπάζα, σκουπίδια και σκουριασμένα κομμάτια μηχανών, που ανάμεσα τους φυτρώνουν πολύχρωμα λουλούδια, αγκάθια και παράξενα φυτά. Οι συνθέσεις του έχουν έντονο βιωματικό χαρακτήρα και νοσταλγική διάθεση και διακρίνονται για την καθαρότητα των εκφραστικών μέσων, τη φυσικότητα και την αμεσότητα της περιγραφής. Οι εικόνες του φυσικού κόσμου αποδίδονται με αυστηρή μετωπική σύνθεση, τονικές αντιπαραθέσεις θερμών και ψυχρών χρωμάτων, λεπτό και ακριβή σχεδιασμό, έμφαση στις λεπτομέρειες, πλαστικότητα και μνημειακότητα, ενώ οι ανατροπές της κλίμακας και των μεγεθών, η πολυεστιακή προοπτική, οι παράδοξοι συνδυασμοί και οι απροσδόκητες συναντήσεις μορφών και αντικειμένων προσδίδουν μεταφυσική-υπερεαλιστική διάσταση. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η επιλογή και η χρήση κάποιων μοτίβων(π.χ. σκουπίδια, μηχανές, λουλούδια, πουλιά, κούκλες, κ.ά.), που λειτουργούν ως σύμβολα και διαρκώς επανέρχονται. Η κριτική στάση απέναντι στο σύγχρονο τεχνολογικό πολιτισμό και τη βιομηχανοποίηση δεν αναιρεί την αισιόδοξη αντιμετώπιση του κόσμου, την ανθρωπιστική προσέγγιση, αλλά ούτε και την άχρονη, ποιητική, ονειρική και κάποιες φορές μαγική ατμόσφαιρα. Τα χαρακτικά του(λινόλεουμ, ματαξοτυπίες και χαλκογραφίες) κινούνται στο ίδιο κλίμα μ΄αυτό της ζωγραφικής του.
ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ των εκδόσεων ΜΕΛΙΣΣΑ
Γιάννης Μπόλης, ιστορικός τέχνης
Στις πρώτες φάσεις της δουλειάς του(περίπου μέχρι το 1974), αξιοποιεί στοιχεία της λαϊκής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής, και αποδίδει τα θέματα με απλοϊκό ύφος. Η μαθητεία του κοντά στον Κόντογλου υπήρξε καθοριστική χωρίς όμως ο ίδιος να ακολουθήσει πιστά τα πρότυπα και τα διδάγματα του δασκάλου του. Σημαντική θέση στην καλλιτεχνική του παραγωγή κατά την περίοδο αυτή κατέχει η χαρακτική και η εικονογράφηση.
Το Λαύριο και το Κάστρο της Λίμνης, θεαματικές ενότητες που επεξεργάστηκε σε πολλές παραλλαγές, κυριαρχούν στη δουλειά του στα μέσα της δεκαετίας του 1970, περίοδο που εντοπίζονται οι πρώτες προσπάθειες ανανέωσης και αναπροσανατολισμού της ζωγραφικής του τόσο από θεματική όσο και από τεχνική άποψη. Με αυστηρότητα, σχηματοποίηση, μικρογραφική απόδοση των λεπτομερειών και συγκρατημένη χρωματική κλίμακα, με ιδιαίτερη προτίμηση στους γαιώδεις τόνους, αποτυπώνει τα τοπία του Λαυρίου με τα βιομηχανικά κατάλοιπα-εικόνες φτώχιας, μοναξιάς και εγκατάλειψη-καθώς και απόψεις του Κάστρου της Λήμνου, όπου κεντρική μορφή είναι το μικρό παιδί με το καραβάκι, ανάμνηση της παιδικής του ηλικίας. Η ρεαλιστική καταγραφή συνδυάζεται με αντιρεαλιστικά στοιχεία, βυζαντινά και λαϊκότροπα, που σταδιακά όμως υποχωρούν μπροστά στην κατάκτηση του ιδιαίτερου εκφραστικού του ύφους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι εικόνες του αποτελούν εκφάνσεις της προσωπικής του μυθολογίας. Η ζωγραφική του παραμένει βαθιά ανθρωποκεντρική. Θεματικά επικεντρώνεται στο τοπίο και την ανθρώπινη μορφή μέσα σ’ αυτό. Παιδικές, εφηβικές και ασκητικές γεροντικές φιγούρες, γυναίκες με ρούχα εποχής-μορφές που παραπέμπουν σε αγιογραφίες και παλιές φωτογραφίες-και γυμνά προβάλλουν σε άγονα τοπία, ερημικές παραλίες, ανοιχτούς ορίζοντες ή αναδύονται πίσω από τα χαμόγελα, ερείπια κάστρων, αρχιτεκτονικά μέλη ή σωρούς από μπάζα, σκουπίδια και σκουριασμένα κομμάτια μηχανών, που ανάμεσα τους φυτρώνουν πολύχρωμα λουλούδια, αγκάθια και παράξενα φυτά. Οι συνθέσεις του έχουν έντονο βιωματικό χαρακτήρα και νοσταλγική διάθεση και διακρίνονται για την καθαρότητα των εκφραστικών μέσων, τη φυσικότητα και την αμεσότητα της περιγραφής. Οι εικόνες του φυσικού κόσμου αποδίδονται με αυστηρή μετωπική σύνθεση, τονικές αντιπαραθέσεις θερμών και ψυχρών χρωμάτων, λεπτό και ακριβή σχεδιασμό, έμφαση στις λεπτομέρειες, πλαστικότητα και μνημειακότητα, ενώ οι ανατροπές της κλίμακας και των μεγεθών, η πολυεστιακή προοπτική, οι παράδοξοι συνδυασμοί και οι απροσδόκητες συναντήσεις μορφών και αντικειμένων προσδίδουν μεταφυσική-υπερεαλιστική διάσταση. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η επιλογή και η χρήση κάποιων μοτίβων(π.χ. σκουπίδια, μηχανές, λουλούδια, πουλιά, κούκλες, κ.ά.), που λειτουργούν ως σύμβολα και διαρκώς επανέρχονται. Η κριτική στάση απέναντι στο σύγχρονο τεχνολογικό πολιτισμό και τη βιομηχανοποίηση δεν αναιρεί την αισιόδοξη αντιμετώπιση του κόσμου, την ανθρωπιστική προσέγγιση, αλλά ούτε και την άχρονη, ποιητική, ονειρική και κάποιες φορές μαγική ατμόσφαιρα. Τα χαρακτικά του(λινόλεουμ, ματαξοτυπίες και χαλκογραφίες) κινούνται στο ίδιο κλίμα μ΄αυτό της ζωγραφικής του.
ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ των εκδόσεων ΜΕΛΙΣΣΑ
Γιάννης Μπόλης, ιστορικός τέχνης