Ι.Ν. του Αποστόλου Παύλου - Chambésy, Γενεύη
...Από τους πλέον προικισμένους μαθητές του Κόντογλου, με μεγάλο σε έκταση και σε ποιότητα αγιογραφικό έργο, ο Κοψίδης έθεσε με τη σειρά του ένα καίριο ζήτημα: το πόσο δουλική κατέληξε η σχέση της σύγχρονης εκκλησιαστικής τέχνης με τη βυζαντινή παράδοση και προς τα πού οφείλουν να κινηθούν πλέον οι σύγχρονοι καλλιτέχνες. Για τον ώριμο Κοψίδη, όπως εκφράστηκε μέσα από τη ζωγραφική στο Chambésy της Γενεύης, η ξηρή αντιγραφή και η άνευ πρωτοτυπίας μίμηση έπρεπε να σταματήσουν. Η εκκλησιαστική τέχνη όφειλε να ανανεωθεί, να κάνει ένα επιπλέον βήμα προς τα εμπρός εγκαταλείποντας τη γλώσσα του παρελθόντος για χάρη της γλώσσας του σήμερα. Εμφανίζοντας αναμφίβολα δογματικές αποκλίσεις και εικονογραφικές καινοτομίες, η ζωγραφική στον Αγιο Παύλο στο Chambésy καταδεικνύει τα όρια της σχολής του Κόντογλου και την αδιαμφισβήτητη ανάγκη υπέρβασής της.
Ο προσωπικός δρόμος του Κοψίδη δεν είχε συνεχιστές. Ωστόσο, η νεοελληνική εκκλησιαστική ζωγραφική άλλαξε κατεύθυνση χάρη και στο παράδειγμά του. Η απομάκρυνση από το μεταβυζαντινό πρότυπο υπέρ των μνημειακών μακεδονικών προτύπων (όπως η ζωγραφική του Μανουήλ Πανσέληνου) αλλά και η άρθρωση νέων, προσωπικών φωνών (των Γιάννη Καρούσου, Γιώργου Κόρδη, πατρός Σταμάτη Σκλήρη κ.ά.), δείχνουν πόσο δίκιο είχε ο Χατζηδάκης, όταν σημείωνε εξήντα πέντε χρόνια νωρίτερα: «το νέο στην τέχνη δεν δημιουργείται με παραγγελίες. Για να μην εμφανίζεται σημαίνει ότι δεν ωρίμασε αρκετά. Ας το περιμένουμε με υπομονή και με εμπιστοσύνη: θα έρθει»
Σπύρος Μοσχονάς
Απόσπασμα από το κείμενο
"Η εκκλησιαστική ζωγραφική κατά τον 20ό αιώνα:μια επισκόπηση"
Για τον κατάλογο της έκθεσης
"ΙΣΤΟΡΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ - Από την παράδοση του Βυζαντίου στην νεώτερη τέχνη"
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή
Άνδρος 2013